De "Gouwe ouwe" van de maand

The Toys - A Lover's Concerto (USA 1965)

En over vrolijke melodieën gesproken, deze is al honderden jaren oud!
The Toys waren een Amerikaanse meidenpopgroep uit Jamaica en scoorde in 1965 een wereldwijde 'milionseller' met 'A Lover's Concerto'.
Twee miljoen platen waren voor die tijd uitzonderlijk hoog.
De drie dames, met Barbara Harris als leadzangeres, kwamen steevast statisch in beeld bij optredens op de televisie.
De prettig in het oor liggende melodie is een bewerking uit het werkboek van J.S. Bach van het Minuet in G majeur van Christian Petzold.
De typische 'Motown' basslijn deed de rest en leverde dus ook een gouden plaat op.
Een lang bestaan heeft het trio niet gehad, opgericht in 1961 en ontbonden in 1968, alleen Barbara Harris heeft nog een solo carriere gehad.

Voorgeschiedenis

Nagenoeg alle medewerkers hebben een voorliefde voor het maken van radio. Velen zijn ooit begonnen bij een ziekenomroep of radio-piraat en een enkeling schopte het zelfs tot de publieke en/of commerciële omroep. Eén ding hebben we allemaal gemeen: een passie voor radio. We hebben kennis en vaardigheden samengevoegd met als resultaat een eigen lokale commerciële radio-omroep voor “Groot Amsterdam”. Commerciëel in formele zin want de Mediawet voorziet niet in hobbyprojecten. Commerciële exploitatie van een AM-zender is al lang niet meer rendabel. Uitgangspunt is dat Extra AM een hobby project is. Daarnaast hadden we een non-stop Golden oldies zender voor ogen zonder DJ's. Immers, onze doelgroep weet inmiddels heus wel dat The Beatles uit Liverpool kwamen.

In 2016 werd het mogelijk om een vergunning voor een laagvermogen middengolf frequentie aan te vragen. Zowel de publieke als commerciële omroepen hadden de middengolf inmiddels verlaten waardoor er ruimte ontstond voor kleinschalige AM uitzendingen. De middengolf heeft echter twee nadelen: de relatief lage geluidskwaliteit en het langzaamaan verdwijnen van AM ontvangers, ook uit de auto. Aan de andere kant heeft dat middengolf geluid een typerend karakter dat velen doet denken aan de vervlogen tijden van Radio Luxemburg en de zeezenders. Dat zien we ook terug in de vele reacties van enthousiaste luisteraars die ons bij toeval ontdekt hebben en zich weer even tiener voelen.

De eerste frequentie die werd aangevraagd was 1485 kHz met een vermogen van nog geen 1 Watt. Het bereik was slechts een paar honderd meter. Omdat dit toch wat teleurstellend was werd de 1224 kHz aangevraagd met 100 Watt, waarbij door fysieke beperkingen er slechts met 10 Watt werd uitgezonden.

Nu we de smaak te pakken hadden en er inmiddels een behoorlijke aanslag was gepleegd op onze portemonnee zijn we toch gaan kijken naar een andere uitzendlokatie. Qua ligging en vanuit historisch perspectief viel ons oog op het REM eiland in 't IJ. De besprekingen waren al ver gevorderd maar liepen stuk omdat het allemaal erg begrotelijk werd. Ondertussen zou er een nieuwe frequentieverdeling gaan plaatsvinden waar we niet rouwig om waren. Op 1224 kHz ondervonden we met name 's avonds veel hinder van een Engelse zender die tot op de dag van vandaag op 1215 kHz uitzendt. 's Avonds en 's nachts uitzenden op 1224 kHz had dus totaal geen zin.

Bij de nieuwe verdeling in mei 2019 wisten we de 1332 kHz te bemachtigen en een maand later vonden we de huidige zender lokatie in het voormalige Lutkemeer, net ten westen van Amsterdam. Voordeel van deze lokatie is de ruimte voor een radialennetwerk onder de antennemast om een stevige grondgolf neer te kunnen zetten. Zo'n netwerk van draden is in feite nog belangrijker dan de antenne zelf. En omdat de antenne in verhouding tot de golflengte te klein is wordt er nu met ongeveer 20 Watt uitgezonden. De antenne zelf is een sterk verkorte straler van 11 meter met “topload” en horizontale topcapaciteit. Het netwerk bestaat uit 24 radialen met variërende lengtes tot 56 meter. Die lengte komt overeen met een kwart golf van de golflengte: 300.000 (de voortplantingssnelheid van licht- en radiogolven) gedeeld door 1332 is 225, gedeeld door 4 is ongeveer 56. Prettige bijkomstigheid is dat de voormalige zeebodem voornamelijk uit klei bestaat die voor een goede geleiding zorgt. Hier bovenop ligt een dunne laag veen die continu nat gehouden wordt om uitdroging te voorkomen. De condities van deze lokatie zijn dus zondermeer goed en stabiel te noemen.

Opbouw zend/antenne installatie

---

Alle foto's zijn auteursrechtelijk beschermd!

Oude zeeklei geeft een goede geleiding voor de grondgolf.

Ingraven van de antennekabel op 60 cm diepte.

Internetkabel voor de aparte audio AM-stream en processing.

Ze moesten allemaal ingegraven worden vanwege het vee.

Kast met antenne tuner.

De 'harmonischen' van de zender vallen ruim binnen de marge.

Noodgenerator. Hobbyzender of niet, we zijn geen amateurs.

De play-out computer draait automatisch op rotatielijsten.

Beton storten voor het anker van de 12 meter hoge mast.

Mastvoet met aansluitpunt radialennetwerk, later uitgebreid.

Verlengen van enkele radialen tot 56 meter per stuk.

Topload spoel met top-capaciteit en kunstkraai tegen de vogels.

Links van de mast loopt de straler met ruim 350 koper aders.

Analyser voor de antenne: die is resonant met mooie cijfers!

Een kabeltje hier, snoertje daar en óók nog een reservezender...

En als het moet kunnen we handmatig ingrijpen.

Reacties van luisteraars

We horen nog steeds graag of je ons via de middengolf hebt beluisterd. Maar ook waar: thuis, op je werk of in de auto.
Heb je een leuke foto van jezelf mét je radio? Of alleen je radio? Stuur hem op en we plaatsen hem op de website.
We hebben geen interesse in DX-rapporten van radio/zend amateurs.

Ruud uit Heiloo

Bedankt voor de zeezender weken. Ik voelde me weer even 17, succes!

Luisteraar uit Vogelenzang

Passende muziek uit mijn oude buizenradio zonder gezwam. Mooi initiatief!

Alex uit Gouda

Met een zelf gewikkelde spoel komen jullie hier keihard binnen, ook 's avonds.

Theo uit Amsterdam

Blij met de gereviseerde radio van mijn ouders met muziek uit mijn verleden, dat voelt weer als vroeger.

Albert uit Zaandam

Bedankt voor deze geweldige zender, speelt de hele dag op deze Philips Lentebode uit 1933.

Ruud uit Hoofddorp

Geweldige muziek uit deze Philips Sharpie uit 1957.

Bob uit Amsterdam-Zuid

Trouwe AM luisteraar met een Franse Ducretet Thomson uit 1953.